Ze hadden geen betere dag kunnen uitkiezen voor de uitvaart. Boven het kerkhof hing een deken van onsamenhangende grijze wolken. Het regende nauwelijks, maar precies genoeg om het op te merken.
Mij was gevraagd om de rouwstoet te begeleiden op de saxofoon, van de kerk naar de begraafplaats. Langzaam liep ik voor de groep uit. In mijn zwartste pak speelde ik een jazzballad, waarschijnlijk Body & Soul.
Je moet nog uitkijken met wat je speelt op zo’n gelegenheid, want met You don’t know what love is of You’ve lost that loving feeling kun je natuurlijk niet aankomen. Stel je voor dat iemand de tekst herkent. Het heeft ook iets oneerlijks: diegene in de kist kan tenslotte zelf niet meer reageren.
Terwijl ik rustig doorspeelde, keek ik om me heen. We waren bijna aangekomen op de plek van de laatste saluut.
De dienst werd geleid door Carolien Harrems, die dit duidelijk vaker had gedaan. Professioneel en praktisch, bijna onzichtbaar. Zo iemand die altijd op de goede plek staat, precies wanneer je haar nodig hebt. Ze straalde rust en mededogen uit en gaf op beslissende momenten duidelijk aan wat er ging gebeuren. Heel fijn. Op zo’n moment hebben de nabestaanden ook wel wat anders aan hun hoofd.
De kleine begrafenisstoet was tot stilstand gekomen. Carolien gaf mij een subtiel knikje: ik kon stoppen met de muziek. Daardoor leken andere geluiden, die eerder niet opvielen, ineens driedubbel zo hard. Het ruisen van de bladeren, een verdwaalde vogel, een krakende paraplu.
De intieme setting en de tijdelijke stilte op de begraafplaats legden de sfeer op een pijnlijke manier bloot, als een open wond. Deze mensen waren verslagen van verdriet.
De ceremonie begon. Een vrouw sprak een paar woorden. Ze was gebroken. Het was bijzonder moedig en ze zei mooie, rake dingen. Ineens, midden in een zin, bleef ze steken.
Ze huilde niet. Ze was stilgevallen.
Carolien had even afgewacht en stond nu bij haar. Het enige wat ze deed, was haar hand tegen de rug van de vrouw aanhouden.
Na een paar seconden ging de vrouw weer verder met haar verhaal.
Ik stond perplex. Die hand! Het riep bij mij allerlei vragen op. Wat zou ikzelf gedaan hebben in Carolien haar plaats? Zalvende woorden, dat het allemaal wel goed zou komen? Daar had ze niets aan gehad. Een publiek excuus, dat ze even niets meer kon zeggen? Ook nergens voor nodig.
Nee, deze vrouw had geen bemoeienis nodig. Geen oordeel, geen troost, geen luisterend oor, geen drama, geen gedoe. Alleen een korte aanraking, waardoor ze zich gesterkt en niet meer alleen voelde. Een steuntje in de rug, zonder woorden. Dat was alles.
