Iedere jazzliefhebber herkent meteen het abstracte intro en het touché van Bill Evans. Of is dit een pianoconcert van Ravel? Wanneer de fluwelen contrabas van Paul Chambers zich steeds nadrukkelijker in het gesprek mengt, breekt het klankbeeld nog verder open. Daar is het basthema, daar zijn de akkoorden en het ride cymbal van Jimmy Cobb. Je voelt meteen: de muziek ademt. Slechts enkele seconden heeft de ritmesectie nodig om het meesterwerk op te zetten dat Kind of Blue heet.
Hoopvolle klanken die bij elke maat nieuwsgierig maken naar de volgende. Een reis in de tijd. De ultieme soundtrack van miljoenen liefhebbers. Het perfecte jazzalbum.
De sound van het muzikale spanningsveld in 1959, waarin de volwassen geworden stijlen hardbop en cooljazz meer en meer gezelschap krijgen van freejazz. Het antwoord van Miles Davis op de tijdgeest zou nooit meer weg te denken zijn uit de muziekgeschiedenis.
Modale, ruimtelijke klanken die ademen en swingen tegelijk. Minimalistische aquarellen die iedereen kon volgen. En dat alles doorspekt met blues en virtuositeit, de essentie van jazz. Als luisteraar zijn we getuige van een ongekend spannende ontdekkingsreis: zes muzikale pioniers die kraakhelder, krachtig en nagenoeg onvoorbereid improviseren.
Miles
Een belangrijke factor in de totstandkoming van dit meesterwerk was de rol die Miles hierin speelde als bandleider. Hij was gewoon de juiste man op de juiste plaats, op het juiste moment. Zoals zo váák, bleek later. Hoe alle gebeurtenissen uiteindelijk leidde naar Kind of Blue, dat is erg interessant.
Reeds vroeg in zijn carrière was Miles een gevleugelde naam, een stijlicoon. Met zijn vibratoloze, lepe spel, zijn diepe trompetgeluid, zijn ingetogen voorkomen en zijn strakke Brooks Brothers pakken. Later kwam daar de hese stem nog bij.
Miles’ spel is ook universeel en krachtig in zijn eenvoud. Zijn solo’s zijn voor iedereen te volgen.
Dat hij in de jaren veertig nog met de grote Charlie Parker speelde was een voorbode: het was Miles zélf die een bijzonder goede neus ontwikkelde voor jonge, talentvolle jazzmusici die eruit sprongen. Hij zette ook geen volgzame ja-knikkers naast elkaar in de band. Integendeel.
Bandleider
Miles zette zichzelf begin jaren vijftig als artiest en bandleider op de kaart met de platen Birth of the Cool, Walkin’ en Bags’ Groove. In 1955 richtte hij zijn beroemde eerste kwintet op met John Coltrane, Red Garland, Paul Chambers en Philly Joe Jones.
Iets later maakte hij de overstap van Prestige naar Columbia. Het grote internationale platenlabel en Miles waren aan elkaar gewaagd; ze daagden elkaar uit.
De samenwerking met arrangeur Gil Evans bijvoorbeeld. Voor Sketches of Spain orkestreerde hij niet alleen Spaanse muziek maar ook jazz op een klassieke manier, met abstracte harmonieën. Een wonderschone combinatie met de ijle trompet van Miles als solist. Gedurfd en succesvol.
Sextet
Met de toevoeging van de ongelooflijke Cannonball Adderley aan het kwintet voerde Miles de muzikale spanning nóg verder op. Een techniek die hij later nog vaak zou toepassen als bandleider. Coltrane en Cannonball wilden niet voor elkaar onderdoen en soleerden de pannen van het dak. Het leverde nog twee fenomenale albums op: Live at the Plaza en Milestones .
Toen Miles opdracht kreeg om de filmmuziek te maken bij Ascenseur pour l’échafaud, moest hij de studio in zonder vooraf te kunnen repeteren. Hij schreef wat schetsen op. Het resultaat van de opnamen uit december 1957 was prachtige, verstilde muziek. De eenzaam gespeelde trompetpartijen hadden een melancholie, die perfect paste bij de tragische avonturen van Julliette Gréco in de film noir.
“Kind of Blue captures the spirit of discovery” – Herbie Hancock
Kind of Blue
Met al deze ervaringen nog in zijn geheugen, besteeg Miles in het voorjaar van 1959 de 30th Street Studio. The Church, een voormalige kerk, met grote, hoge ruimtes en een fenomenale akoestiek die veel voor klassieke opnamen werd gebruikt.
Deze groep van extreem getalenteerde musici — uitgebreid met pianist Wynton Kelly op Freddie the Freeloader — nam onder Miles’ leiding met vrijwel allemaal first takers in enkele uren het meesterwerk Kind of Blue op.
De rest is geschiedenis.
Zijn composities en arrangementen zijn als een gerecht van een topchef: uitgebalanceerd — vooral als hij zelf ook dirigeert — en dragen alle elementen in zich voor muziekliefhebbers die op zoek zijn naar verfijning, avontuur en nuance.