De fraaie zelfkant van Madeleine Peyroux

Over zangeres Madeleine Peyroux en haar geweldige versie van Dance Me to the End of Love.

De hippie-ouders van zangeres Madeleine Peyroux (1974) waren veel onderweg in Amerika: ze namen het gezin achtereenvolgens mee van Georgia naar Californië naar New York.

In de platenkast van haar ouders had ze Johnny Cash, Robert Johnson, Louis Armstrong, Bessie Smith, Billie Holliday en Edith Piaf ontdekt. En zich verdiept in folk, blues, poëzie en jazz.

Nadat haar ouders uit elkaar gingen reisde de 13-jarige Madeleine met haar moeder mee naar Parijs, waar ze negen jaar woonde.

Of het nu kwam door de reislust, de ruzies of de alcoholproblemen van haar ouders, de jonge Madeleine bracht zo heel wat verdriet en onrust mee uit haar jeugd.

Als puber zong ze haar eerste liedjes samen met de straatmuzikanten in Quartier Latin. Ze verliet vroegtijdig de middelbare school om rond te reizen als muzikant. De zelfkant van het leven maakte ze al vroeg van dichtbij mee.

Jarenlang voelde ze zich geïsoleerd. Bij wie hoor ik, waar is mijn thuis, ben ik nu een Amerikaanse of een echte Française?

Platen

In 1996 werd Madeleine ontdekt door de Franse producer Yves Beauvais, die ervoor zorgde dat ze bij Atlantic haar debuut kon maken: het met blues doorspekte album Dreamland.

Na een sabbatical vanwege een operatie aan haar stembanden, maakte ze in 2004 haar tweede album bij het kleine independent Rounder-label uit Boston: Careless Love. Alles daaraan is bijzonder: het repertoire, de productie, het team.

Ze zingt een mix van jazz, folk en blues met smaakvol opnieuw gearrangeerde covers van meer ‘contemporary’ artiesten zoals Leonard Cohen, Hank Williams en Bob Dylan. Producer Larry Klein (de ex-man van Joni Mitchell) stelde een ‘dream band’ samen uit de studioscene in L.A., met gitarist Dean Parks, pianist Larry Goldings, bassist David Piltch en de heerlijk stoffige drummer Jay Bellerose. Ze brengen het beste in Madeleine Peyroux naar boven.

Billie Holiday

Peyroux’s stem wordt vaak vergeleken met die van Billie Holiday. Toch zijn er wezenlijke verschillen. Peyroux zingt meer ingetogen. Fragiel en verlegen, minder doordringend dan Lady Day. Ook de timing is anders. Peyroux zingt niet traag maar wel lui.

Zelf zag ik Peyroux ooit optreden in Carré, na het succes van Careless Love, ergens in 2005. Ik vond het teleurstellend. Dat haar liedjes doordrenkt zijn van dronkenschap en weemoed wist ik, maar als de uitvoering dan ook nog verlammend en onverzorgd is, hou ik het liever bij de plaatversies.

Verdriet is een terugkerend thema in de muziek van Peyroux, ook in haar latere eigen liedjes. Stephen Holden van The New York Times schreef treffend: ‘Peyroux is either suppressing a secret smile or holding back tears.’

Ze speelt graag de rol van troubadour, opkomend voor de zielen die het zwaar hebben, uitdrager van de mooiste dichtregels. In die rol is ze een verpersoonlijking geworden van de zelfkant, die haar helden zo mooi bezingen.

Dance me

In het oeuvre van Peyroux is Dance Me to the End of Love voor mij een zonnig en luchtig hoogtepunt. Het Griekse dansritme uit het origineel van Leonard Cohen heeft hier plaatsgemaakt voor een zacht stuiterend jazz-arrangement dat zó van de jaren dertig lijkt te zijn geleend. De sound is warm en swingend. Alsof je de open haard aanzet.

Het lijkt een kroeglied, zo eentje waarmee je een ouderwetse café-avond afsluit, wanneer de barkeeper de barkrukken al heeft omgedraaid. Je staat samen met je geliefde als enige op de dansvloer. Met je ogen dicht dans je samen de nacht in.

“Dance me to your beauty with a burning violin / Dance me through the panic till I’m gathered safely in / Lift me like an olive branch and be my homeward dove / Dance me to the end of love”

De tekst van Cohen — net als Bob Dylan ook al niet de beste zanger ter wereld, maar misschien wel de meest overtuigende — is beeldend en poëtisch. De boodschap is dat je samen passie blijft voelen. Hoe je dat ook uitlegt. En die sfeer weet Peyroux fenomenaal te vangen.

tom beek (c) hans reitzema

Tom Beek, saxofonist, tekstschrijver, webdesigner en fotograaf. Onregelmatig op Twitter en Instagram. Eindredacteur Jazz Bulletin. Nerd/helpdesk/detective. Gek op jazz, koffie en camera's. Ruikt aan boeken.

Plaats een reactie