Sam Butera, de beul uit New Orleans

Quiz: wie is Sam Butera?
– een uitsmijter uit The Sopranos
– een boomlange slager uit een Disneyfilm
– wereldkampioen worstelen in het zwaargewicht in 1975?

Allemaal mis. Geen zorgen: straks kent u hem wel – en dan vergeet u hem nooit meer.

Sam Butera is een beul van een saxofonist. Hij speelde moddervette, aanstekelijk swingende riffs en solo’s. En kon het publiek daarbij entertainen als geen ander. Butera was veel meer dan alleen een honker. Zijn spel is niet plat. Butera was een gentleman.

Hij is vooral bekend geworden als de rechterhand van Louis Prima. Die kent u wel toch? Tuurlijk. Van bijvoorbeeld Just a gigolo (I ain’t got nobody) of de klassiekers Oh Marie en Buena Sera. Die laatste twee werden in Nederland bekend door André Hazes.

Die orang-oetan uit de Disney-film Jungle Book die I Wanna Be Like You zong? Ook dat is de stem van Louis Prima.

Even tussendoor. Heeft u wel eens geprobeerd om het achtergrondkoortje van Just a gigolo mee te zingen en het woordje ‘gigolo’ te vervangen door ‘dikke lul’?

Samen

Louis Prima was een entertainer par excellence. Hij had Siciliaans bloed. Hij zong, acteerde, speelde viool en trompet. Een charmante, grillige man met een voorliefde voor dure pakken, gokken en paarden.

Prima had er al een mooie carrière op zitten, had een paar hits gescoord en een eigen big band gehad, toen hij in 1954 werd gebeld om te komen zingen in Las Vegas. Het werk lag niet meer voor het oprapen, dus Prima zei direct ja en nog vóórdat hij een band bij elkaar had, tekende hij het contract. Hij belde de zeventien jaar jongere saxofonist Butera, die regelmatig optrad in de club van Prima’s broer Leon, om een begeleidingsband te formeren voor hem en zangeres Keely Smith. Dezelfde dag reden ze van New Orleans naar The Sahara in Vegas.

Op het podium, tijdens de eerste gig, bedacht Butera de bandnaam ‘The Witnesses’. Die naam is gebleven. De combinatie Prima, Smith en Butera als muzikaal leider — die ook goed kon arrangeren — bleek meteen een succes.

Jive

Met zijn Napolitaanse dialect, jive talk en onverstaanbaar Engels wond Louis Prima het publiek in Vegas om zijn vinger — en in de rest van het land. Zijn aanstekelijke, uiterst dansbare mix van jive, swing en rock ‘n roll werd erg populair. In 1955 werden ze getekend door Capital Records en the rest is history.

Butera en Prima waren voor elkaar geschapen. Hun samenwerking zou zo’n twintig jaar duren. Prima overleed in 1978, Butera in 2009.

Over zangeres Keely Smith — met wie Prima lange tijd getrouwd was — en haar de mysterieuze podiumgedrag, schreef één van mijn favoriete bloggers Gobblefunk een erg leuk stukje: ‘Zingen maar niet swingen‘.

Held

Terug naar Butera. Luister eens naar die solo’s. Goddelijke ritmiek. Verhaaltjes met een kop en een staart. Met zijn royale, smeuïge saxofoongeluid en zijn lenige dansjes honkte, scheurde en kreunde hij iedereen op de dansvloer tot extase.

Een swingende smaakmaker, die in dansritmes speelde, maar altijd vanuit de melodie. Zijn solo’s staan gebeiteld in ons collectieve muzikale geheugen. En dat kun je maar van heel weinig saxofonisten zeggen. Dan heb je het dus goed gedaan.

tom beek (c) hans reitzema

Tom Beek, saxofonist, tekstschrijver, webdesigner en fotograaf. Onregelmatig op Twitter en Instagram. Eindredacteur Jazz Bulletin. Nerd/helpdesk/detective. Gek op jazz, koffie en camera's. Ruikt aan boeken.

0 gedachten over “Sam Butera, de beul uit New Orleans”

  1. Ik ben een fan, sinds mijn 12e jaar, oftewel al 60 jaar. Ik kwam op deze site via Youtube. Grappig toch? Na 7 jaar toch nog een reactie op jouw stukje.

    Beantwoorden

Plaats een reactie